Cuộc đàm phán của tổng thống Donald Trump và các nhà lãnh đạo Ả Rập Xê Út đang là tâm điểm thu hút sự chú ý của cả thế giới nhằm tạo ra một đợt sụt giảm giá dầu mạnh có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế Nga.
Theo nhà báo Alexander Demchenko, giới doanh nhân Hoa Kỳ đã sẵn sàng chấp nhận mức giá dầu Brent ở ngưỡng 30-35 Mỹ Kim mỗi thùng – một con số có thể trở thành cơn ác mộng với Moscow. Ả Rập Xê Út gần đây đã thực hiện một sự thay đổi chính sách đáng kể, thúc đẩy OPEC+ tăng sản lượng dầu mạnh mẽ vào một thị trường đã dư cung, ngay cả khi triển vọng nhu cầu đang xấu đi do các chính sách thuế quan của Trump. Quyết định này có thể được xem như một “món quà ngầm” cho Trump, giúp giữ giá dầu ở mức thấp để hỗ trợ nền kinh tế Hoa Kỳ.
Trong khi đó, Nga đang chứng kiến những con số báo động. Bộ Tài chính Nga đã phải tăng dự báo thâm hụt ngân sách năm 2025 lên 1,7% GDP từ mức 0,5% ban đầu, đồng thời giảm dự báo giá dầu xuống còn 56 Mỹ Kim/thùng từ mức 69,7 Mỹ Kim trước đó.
Đối với dầu Urals – loại dầu chủ lực của Nga, giá xuất khẩu đã giảm xuống dưới 50 Mỹ Kim/thùng vào đầu tháng 5, so với mức trung bình 54,8 Mỹ Kim trong tháng 4 và 59 Mỹ Kim trong tháng 3. Điều này có nghĩa là nếu dầu Brent được bán ở mức 30-35 Mỹ Kim như dự đoán của các nhà phân tích Hoa Kỳ, thì dầu Urals sẽ chỉ còn 25-30 Mỹ Kim/thùng – một mức giá thảm họa đối với ngân sách Nga. Nhiều chuyên gia so sánh tình hình hiện tại với cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1985, khi Ả Rập Xê Út quyết định tăng sản lượng từ 4 triệu lên gần 10 triệu thùng/ngày trong vòng sáu tháng, khiến giá dầu thế giới sụp đổ từ 29 Mỹ Kim xuống còn 10 Mỹ Kim/thùng. Động thái này đã có tác động tàn phá lên Iran đang trong chiến tranh với Iraq, và quan trọng hơn, đóng góp vào sự sụp đổ tài chính của Liên Xô.
Câu chuyện lịch sử này có thể đang lặp lại. Dầu mỏ và khí đốt chiếm khoảng 30% tổng thu ngân sách liên bang Nga và 16% thu ngân sách tổng hợp của chính phủ. Mỗi lần giá dầu giảm 10 Mỹ Kim sẽ làm giảm thu ngân sách từ dầu khí khoảng 2.000 tỷ rúp. Nga đã tăng chi tiêu quốc phòng lên 6,3% GDP trong năm 2025 – mức cao nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh, trong khi tiếp tục cuộc xâm lược Ukraine. Với giá dầu sụt giảm, Moscow đang rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan: không thể cắt giảm chi tiêu quân sự nhưng cũng không thể duy trì các khoản chi khác.
TT Trump đã chứng minh khả năng đàm phán đáng gờm khi có thể vừa bảo đảm lợi ích kinh tế cho Hoa Kỳ thông qua các hợp đồng tỷ đô, vừa tạo áp lực kinh tế lên đối thủ địa chính trị. Lịch sử đã chứng minh rằng giá dầu thấp có thể làm sụp đổ những siêu cường. Câu hỏi giờ đây là liệu Putin có đủ sức để vượt qua cơn bão kinh tế này hay không, đặc biệt khi cuộc xâm lược Ukraine đang ngốn hết nguồn lực quốc gia.