Trung Quốc tiếp tục thách thức giới hạn của các nước đang có tranh chấp trên biển. Việt Nam, Ấn Độ, Philippines, Đài Loan, Nhật Bản lần lượt được réo tên vào trong cuộc “hổ báo” của Trung Quốc.
Trong một diễn biến đáng chú ý, Trung Quốc đã có bước đi quân sự đáng chú ý khi lần đầu tiên kể từ năm 2020, điều động hai máy bay ném bom chiến lược H-6 đến đồn trú tại đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, nơi đang tranh chấp chủ quyền với Việt Nam. Động thái này không chỉ làm dấy lên lo ngại về an ninh tại Biển Đông mà còn tạo ra sức ép lớn đối với các nước trong khu vực, đặc biệt là những đồng minh của Hoa Kỳ.
Theo thông tin từ hãng tin Reuters và các hình ảnh vệ tinh, việc triển khai các oanh tạc cơ H-6 – vốn có khả năng mang tên lửa hành trình và đầu đạn hạt nhân – là một dấu hiệu mạnh mẽ về ý đồ quân sự của Bắc Kinh trong việc khẳng định quyền kiểm soát tại vùng biển chiến lược này. Chuyên gia Collin Koh từ Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế RSIS (Singapore) nhận định, đây là “thông điệp chính trị và quân sự” nhắm tới nhiều bên liên quan, từ Philippines, Đài Loan cho tới cả Washington, nhằm thể hiện sức mạnh và khả năng tác chiến sâu rộng của Trung Quốc.
Không chỉ tập trung vào Biển Đông, Trung Quốc còn mở rộng ảnh hưởng quân sự đáng kể tại khu vực Ấn Độ Dương trong giai đoạn 2020–2025. Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), Bắc Kinh đã tăng cường các cuộc tập trận hải quân với Nga và Iran, đồng thời củng cố sự hiện diện tại nhiều điểm chiến lược để bảo vệ tuyến vận tải năng lượng quan trọng từ Trung Đông đến châu Phi. Đáng chú ý, Trung Quốc được cho là sẽ điều động hàng không mẫu hạm thường trực tới Ấn Độ Dương, thể hiện bước chuyển từ hoạt động luân phiên sang bố trí dài hạn.
Căng thẳng tại khu vực còn tăng cao khi Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh quan hệ quân sự với Pakistan – đối thủ truyền kiếp của Ấn Độ. Sự xuất hiện của chiến đấu cơ Trung Quốc trong không phận Pakistan đã buộc Ấn Độ tăng cường hiện diện hải quân và không quân, đặc biệt tại vùng biển Ấn Độ Dương mà họ xem là lợi ích chiến lược trọng yếu.
Trong khi đó, Hoa Kỳ vẫn giữ vững vai trò trung tâm với mạng lưới căn cứ ở Diego Garcia, Nhật Bản, Guam và các hạm đội tàu sân bay tiền phương tại Tây Thái Bình Dương. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth sẽ công bố chiến lược mới tại Đối thoại Shangri-La, nhằm đối phó và kiềm chế sự bành trướng của Trung Quốc ở cả Biển Đông và Ấn Độ Dương.
Việc Trung Quốc triển khai máy bay ném bom tại Hoàng Sa không chỉ làm tăng nguy cơ xung đột quân sự mà còn đặt ra thách thức lớn cho an ninh khu vực và tự do hàng hải. Động thái này diễn ra đúng trước thềm Đối thoại Shangri-La – diễn đàn quốc phòng khu vực quan trọng – khiến các nước trong và ngoài khu vực phải đánh giá lại chiến lược đối phó với tham vọng quân sự của Bắc Kinh.
Tổng hợp từ các diễn biến gần đây, rõ ràng Trung Quốc đang chủ động tái định hình lại cán cân lực lượng khu vực theo hướng có lợi cho mình, đồng thời gửi thông điệp mạnh mẽ đến các đối thủ và đồng minh của Mỹ. Trong bối cảnh đó, khả năng đối đầu, xung đột quân sự hoặc leo thang căng thẳng là điều khó tránh khỏi nếu không có các giải pháp ngoại giao và hợp tác an ninh đa phương hiệu quả.