Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres vừa có một lời khen hiếm hoi dành cho Tổng thống Donald Trump sau khi ông Trump công bố lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran. Trước đó, Guterres vốn là người chỉ trích gay gắt ông Trump, đặc biệt khi lên án các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Trong tuyên bố mới nhất, ông Guterres viết rằng rất hoan nghênh thông báo ngừng bắn từ Tổng thống Trump và kêu gọi hai quốc gia này tôn trọng đầy đủ thỏa thuận để chấm dứt chiến sự. Ông nhấn mạnh người dân hai nước đã chịu đựng quá nhiều đau thương và hy vọng lệnh ngừng bắn này sẽ được nhân rộng sang các xung đột khác trong khu vực.
Trước đó vào ngày 22 tháng 6, sau khi Mỹ tiến hành không kích nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc đã cảnh báo đây là bước ngoặt nguy hiểm trong một khu vực vốn không thể chịu thêm chu kỳ phá hủy mới. Ông cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về nguy cơ xung đột leo thang ngoài tầm kiểm soát với hậu quả thảm khốc cho dân thường, khu vực và thế giới.
Lệnh ngừng bắn do Tổng thống Trump công bố được xem như kết thúc cuộc chiến kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran – một cái tên mà ông gọi là “Cuộc chiến 12 ngày” nhằm ám chỉ cuộc Chiến tranh Sáu ngày lịch sử năm 1967 của Israel. Theo kế hoạch do Nhà Trắng công bố, lệnh ngừng bắn sẽ bắt đầu bằng việc Iran dừng mọi hoạt động tấn công từ nửa đêm theo giờ miền Đông Hoa Kỳ; tiếp đó Israel sẽ chấm dứt đánh trả sau 12 giờ nữa; đến nửa đêm hôm sau thì chiến tranh chính thức kết thúc.
Tuy nhiên ngay khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực thì căng thẳng lại tái diễn khi cả hai bên cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận. Tổng thống Trump thể hiện sự thất vọng với cả Israel và Iran vì những hành động gây hấn trước thời điểm lệnh ngừng bắn bắt đầu cũng như phản ứng trả đũa từ phía Israel đối với cáo buộc vi phạm từ phía Tehran – điều mà chính quyền Iran phủ nhận hoàn toàn. Ông khẳng định rằng Israel sẽ không tiến hành bất kỳ cuộc tấn công nào nữa mà máy bay quân sự sẽ quay trở về căn cứ đồng thời tái khẳng định quan điểm phản đối việc Iran sở hữu vũ khí hạt nhân cũng như cam kết Tehran “sẽ không bao giờ” xây dựng lại các cơ sở hạt nhân bị phá huỷ.
Quá trình đạt được thỏa thuận này có sự tham gia tích cực của Qatar trong vai trò trung gian hòa giải theo yêu cầu trực tiếp từ phía Nhà Trắng gửi tới Emir Qatar để vận động Tehran đồng ý đình chiến. Ngoài ra còn có nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ tham gia liên hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với đại diện hai bên để thúc đẩy quá trình thương lượng.
Dù vậy tình hình vẫn còn nhiều bất ổn bởi những vụ phóng tên lửa mới diễn ra ngay sau tuyên bố đình chiến khiến dư luận lo sợ khả năng xung đột có thể tái phát nhanh chóng nếu thiếu biện pháp kiểm soát hiệu quả trên thực địa.
Cuộc khẩu chiến ngoại giao xoay quanh vấn đề Trung Đông giữa Elon Musk cùng Donald Trump chưa từng xuất hiện rõ nét trước đây nhưng qua câu chuyện về Epstein gần đây đã làm nổi bật mối quan hệ phức tạp giữa họ trên trường quốc tế cũng như ảnh hưởng đến cách nhìn nhận về vai trò lãnh đạo ở Mỹ nói chung trong mắt cộng đồng toàn cầu hiện nay.