Hungary và Slovakia – hai quốc gia đang bị xem như kẻ “1 chân đạp 2 thuyền” khi vừa thường xuyên ngăn cản các biện pháp trừng phạt Nga lại vừa muốn nhận tài trợ từ EU. Thật quá tham lam!
Ngày 26/5, tại Diễn đàn châu Âu WDR, Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã đưa ra tuyên bố cứng rắn, cảnh báo rằng Hungary và Slovakia có thể đối mặt với hậu quả nghiêm trọng, bao gồm khả năng bị cắt tài trợ từ EU.
Trong phát biểu của mình, Thủ tướng Merz không ngần ngại chỉ đích danh Hungary và Slovakia là những trở ngại lớn nhất trong việc duy trì lập trường thống nhất của EU trước cuộc chiến tại Ukraine. Ông nhấn mạnh rằng cả hai chính phủ chỉ đại diện cho “một thiểu số nhỏ” trong số 27 quốc gia thành viên, nhưng lại lợi dụng quyền phủ quyết để trì hoãn hoặc làm suy yếu các quyết định tập thể.
“Chúng ta sẽ không thể tránh khỏi xung đột với Hungary và Slovakia nếu khóa học này tiếp tục,” ông Merz phát biểu mạnh mẽ. Ông cảnh báo rằng EU không thể để tương lai của toàn khối bị chi phối bởi một nhóm nhỏ có quan điểm lệch pha với phần còn lại.
Hungary và Slovakia, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Viktor Orbán và Thủ tướng Robert Fico, từ lâu đã được xem là những “đồng minh thân cận” hiếm hoi của Moscow trong lòng EU. Ông Orbán đã nhiều lần phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine, thúc đẩy các giải pháp hòa bình mà trên thực tế sẽ giúp Nga giữ nguyên quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Tương tự, Thủ tướng Slovakia Robert Fico – cũng là một chính trị gia có xu hướng thân Nga – thường xuyên chỉ trích các lệnh trừng phạt và đặt nghi vấn về hiệu quả của viện trợ phương Tây. Hai nhà lãnh đạo này đã trở thành những “gai trong mắt” của nhiều chính phủ châu Âu khi làm chậm hoặc ngăn chặn các nỗ lực đoàn kết hỗ trợ Ukraine.
Đức, với tư cách là một trong những quốc gia dẫn đầu của EU, đã quyết định không tiếp tục “nhún nhường”. Thủ tướng Merz tuyên bố rõ ràng rằng EU có đầy đủ công cụ để gây áp lực lên các thành viên đi ngược lại lợi ích chung – bao gồm các thủ tục vi phạm quy tắc pháp quyền và khả năng đình chỉ tài trợ.
“Luôn có lựa chọn rút lại các khoản tài trợ châu Âu từ họ,” ông Merz phát biểu, đồng thời khẳng định rằng ông không chủ trương tìm kiếm đối đầu, nhưng nếu cần thiết, thì Đức và EU sẵn sàng hành động.
Đây được xem như một “tối hậu thư” gửi đến Budapest và Bratislava, khi mà làn sóng bất mãn trong nội bộ EU ngày càng lan rộng trước sự “thiếu hợp tác” từ các chính phủ thân Moscow.
Diễn biến mới này cho thấy rõ sự giằng co trong nội bộ EU: một bên là khối các quốc gia kiên định hỗ trợ Ukraine, một bên là nhóm “thiểu số bất hợp tác” đang làm suy yếu sự thống nhất của liên minh. Trong khi phương Tây đổ hàng tỷ euro hỗ trợ Ukraine cả về quân sự lẫn kinh tế, những hành động “cản đường” từ Hungary và Slovakia khiến hiệu quả chung bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Không chỉ đe dọa sự đoàn kết trong EU, sự chia rẽ này còn có thể ảnh hưởng đến hình ảnh và vai trò của khối trên trường quốc tế. Nếu những bất đồng không được giải quyết, EU sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị coi là thiếu năng lực tự quyết và dễ bị chia rẽ bởi các thế lực bên ngoài – đặc biệt là Nga.
Cảnh báo từ Berlin không chỉ là lời nhắc nhở về trách nhiệm tập thể trong khối EU, mà còn là tín hiệu cho thấy các quốc gia thành viên không thể đứng ngoài hoặc đi ngược lại những giá trị cốt lõi mà khối này đang bảo vệ: dân chủ, pháp quyền và đoàn kết trong thời kỳ khủng hoảng. Nếu Hungary và Slovakia tiếp tục đi ngược dòng, cái giá họ phải trả có thể không chỉ là tài trợ tài chính – mà còn là vị thế và tiếng nói trong một châu Âu đang chuyển mình.