Theo tờ The Kyiv Independent, sự chú ý vẫn tập trung vào chiến trường Ukraine, nhưng điểm yếu nhất của Nga không nằm ở chiến tuyến mà là trong ngân khố. Phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, nắm giữ các công cụ kinh tế mà có thể buộc tổng thống Vladimir Putin tham gia vào các cuộc đàm phán nghiêm túc hoặc thậm chí gây sụp đổ khả năng duy trì cuộc chiến.
Những diễn biến gần đây cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Washington. Việc viện trợ quân sự cho Ukraine đã tiếp tục, và một thỏa thuận về nguồn lực quốc tế giữa Hoa Kỳ và Ukraine đã được ký kết vào ngày 30 tháng 4.
Quan trọng hơn, các thượng nghị sĩ, dẫn đầu bởi ông Lindsey Graham thuộc Đảng Cộng Hòa, đang vận động áp đặt các biện pháp trừng phạt sẽ đánh thuế 500% lên xuất khẩu dầu và hàng hóa của Nga. Moscow đã phản ứng với sự lo ngại, gọi sáng kiến này là “cuộc phản công từ nhà nước sâu của Mỹ.” Đây không phải là một trò đùa. Kremlin có lý do để lo lắng.
Điều thực sự đe dọa cỗ máy chiến tranh của Putin chính là nguồn doanh thu từ năng lượng — hay chính xác hơn, việc mất đi nó. Kinh tế Nga phụ thuộc sâu sắc vào xuất khẩu dầu và khí đốt, với ngân sách liên bang năm 2025 dựa trên giá dầu 70 USD mỗi thùng. Tuy nhiên, giá dầu Urals của Nga hiện nay khoảng 60 USD và có thể còn giảm hơn nữa. Ả Rập Xê Út, thất vọng bởi sự không tuân thủ trong OPEC+, đang để cho giá dầu giảm, có thể gây ra một cuộc chiến giá cả. Riyadh đã công khai tuyên bố rằng họ có thể chịu đựng một thời gian dài giá thấp — một mối đe dọa ngầm nhằm vào Moscow và các nước OPEC+ không tuân thủ.
Theo số liệu từ cơ quan tình báo quân sự Ukraine (HUR) được tờ The Kyiv Independent chia sẻ, sản xuất hỏa tiễn đạn đạo của Nga đã tăng ít nhất 66% trong năm qua. Theo dữ liệu thu thập được từ HUR, Moscow hiện đang sản xuất từ 60 đến 70 quả Iskander-M — phiên bản đạn đạo của hỏa tiễn.
Những tác động đã bắt đầu hiện rõ. Nga đã giảm dự báo doanh thu dầu cho năm 2025 xuống 24%, với Bộ Tài chính dự đoán giảm từ 11 triệu tỷ xuống 8.3 triệu tỷ rúp. Sản lượng dầu của đất nước có thể giảm tới 50% vào năm 2030, chủ yếu do các mỏ mới khó khai thác và tốn nhiều vốn. Đó là lý do tại sao Moscow đang âm thầm tìm kiếm chuyên môn từ phương Tây — đặc biệt là từ Hoa Kỳ — để phát triển các mỏ này. Một chế độ trừng phạt đồng bộ và kiên quyết từ Washington và Brussels có thể đóng hoàn toàn cánh cửa đó.
Cùng lúc đó, Hoa Kỳ và Ả Rập Xê Út đang làm sâu sắc thêm quan hệ hợp tác năng lượng, đặc biệt trong lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Ả Rập Xê Út đã ký kết các bản ghi nhớ với các nhà xuất khẩu LNG của Mỹ như NextDecade và Sempra. Sempra đã có hợp đồng cung cấp lớn với Orlen của Ba Lan, và hiện Hoa Kỳ sẵn sàng trở thành nhà cung cấp khí chính cho Trung và Đông Âu. Những khoản đầu tư này sẽ mở rộng công suất toàn cầu của LNG và đưa giá cả gần với mức chuẩn Henry Hub của Hoa Kỳ — giảm bớt sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt Nga.
Ba Lan và Ukraine đang nỗ lực tận dụng xu hướng này. Warsaw đã công bố kế hoạch xây dựng một nhà ga LNG nổi thứ hai, có thể cung cấp cho Slovakia và Hungary — hai quốc gia từ lâu phụ thuộc vào khí đốt Nga. Trong khi đó, Ukraine đang thu hút được sự quan tâm từ các nhà đầu tư khi Hoa Kỳ cam kết thành lập một Quỹ Tái thiết và Đầu tư chung, được tài trợ từ các dự án khai thác tài nguyên trong tương lai. Lần đầu tiên kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu, giới doanh nghiệp phương Tây thấy được một con đường phía trước trong lĩnh vực năng lượng của Ukraine.
Các hệ quả đối với Nga là nghiêm trọng. Chi tiêu quân sự đã tăng vọt lên 6.3% GDP — mức cao nhất kể từ Chiến tranh Lạnh — trong khi thâm hụt ngân sách tiếp tục gia tăng. Để tài trợ cho cuộc chiến, Kremlin đang vét sạch các quỹ dự trữ, tăng thuế và cắt giảm các chương trình an sinh xã hội. Nếu không có chi tiêu cho chiến tranh, Nga có thể đã rơi vào tình trạng suy thoái. Chính quyền Moscow ngày càng phụ thuộc vào xung đột quân sự để biện minh cho những khó khăn trong nước và củng cố quyền lực.
Bên trong nước Nga, những lời kêu gọi hòa bình đi kèm với các điều kiện — và quan điểm từ Kremlin. Sau vòng đàm phán hòa bình trực tiếp thứ hai với Ukraine, phía Nga đã rò rỉ đề xuất của mình về cách kết thúc cuộc chiến — thực chất là một yêu cầu cho Ukraine đầu hàng. Tuy nhiên, nếu ý định của Kremlin không còn là điều bí mật — tiếp tục cuộc chiến cho đến khi có chiến thắng chính trị hoặc quân sự — việc công khai thông tin lại là một thách thức.
Tuy nhiên, bối cảnh địa chính trị đang thay đổi. Sự kết hợp giữa giá dầu thấp, sự cạnh tranh ngày càng mở rộng trong lĩnh vực LNG và các lệnh trừng phạt có mục tiêu từ Hoa Kỳ có thể gây ra tổn hại kinh tế lâu dài cho Nga mà không làm nguy hiểm đến tính mạng của người dân Mỹ hay châu Âu. Ngoại giao năng lượng, không chỉ đơn thuần là vũ khí, có thể xác định kết quả của cuộc chiến này.
Các bước tiếp theo là rất quan trọng. Tòa Bạch Ốc phải duy trì áp lực — không chỉ bằng cách cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine, mà còn bằng cách tăng cường hợp tác năng lượng với các đồng minh và thực thi các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ. Thông điệp gửi đến Moscow cần rõ ràng: cái giá phải trả cho việc tiếp tục cuộc chiến sẽ là ngạt thở kinh tế.
Nếu Hoa Kỳ có thể phối hợp các công cụ kinh tế của mình với các đồng minh ở châu Âu và Trung Đông, Nga có thể thấy mình không thể trang trải cho chính cuộc chiến mà họ kiên quyết muốn tiến hành.
Ghi chú của biên tập viên: Các quan điểm được đưa ra trong phần bình luận là của các tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của tờ The Kyiv Independent.