Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Israel và Iran, Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh tiến hành các cuộc không kích nhằm vào ba cơ sở hạt nhân của Iran tại Fordow, Natanz và Isfahan vào tối thứ Bảy vừa qua. Ông thông báo về chiến dịch này trên mạng xã hội Truth Social, khẳng định đây là một ““cuộc tấn công rất thành công” với toàn bộ máy bay đều an toàn trở về sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Trump cũng nhấn mạnh rằng ““bây giờ là thời điểm cho hòa bình” sau các đòn đánh này.
Tuy nhiên, quyết định của ông đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ nhiều nghị sĩ Mỹ thuộc cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ. Các đồng tác giả dự luật War Powers Resolution (Dự luật Quyền Chiến tranh), đại diện Ro Khanna (Dân chủ – California) và Thomas Massie (Cộng hòa – Kentucky), nhanh chóng lên tiếng chỉ trích hành động của Tổng thống là vi hiến vì không có sự phê chuẩn từ Quốc hội trước khi phát động tấn công quân sự. Họ nhấn mạnh rằng theo Điều I Hiến pháp Hoa Kỳ, quyền tuyên chiến thuộc về Quốc hội chứ không phải riêng tổng thống.
Dự luật War Powers Resolution được giới thiệu trong tuần này nhằm ngăn chặn việc Mỹ bị kéo vào một cuộc chiến tranh Trung Đông kéo dài mà không có sự đồng thuận rõ ràng từ cơ quan lập pháp. Dự luật yêu cầu Tổng thống phải chấm dứt việc triển khai lực lượng vũ trang Mỹ chống lại Iran nếu không có tuyên bố chiến tranh hoặc ủy quyền cụ thể từ Quốc hội.
Ngoài ra, Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Dân chủ – Virginia) cũng trình bày một dự luật tương tự tại Thượng viện nhằm kiểm soát quyền hạn phát động chiến tranh của tổng thống trong trường hợp liên quan đến Iran. Ông Kaine cho biết đa số người dân Mỹ phản đối việc nước này tham gia vào một cuộc xung đột với Iran và chỉ trích quyết định tấn công của Trump là ““thiếu suy xét”“.
Sự kiện diễn ra trong bối cảnh Israel đã tiến hành các cuộc không kích nhằm phá hủy chương trình hạt nhân của Iran sau nhiều tháng đàm phán thất bại cùng những lo ngại ngày càng tăng về khả năng Tehran phát triển vũ khí hạt nhân. Đại sứ Iran tại Geneva Ali Bahreini khẳng định nước này sẽ tiếp tục sản xuất uranium làm giàu phục vụ mục đích hòa bình dù bị Israel và nay là Mỹ tấn công.
Bất chấp những lời kêu gọi kiềm chế, Nhà Trắng xác nhận rằng lãnh đạo tối cao Donald Trump đã được thông báo trước về kế hoạch tấn công bởi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cùng Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune thuộc Đảng Cộng hòa.
Trước tình hình đó, nhiều nghị sĩ như Marjorie Taylor Greene (Cộng hòa – Georgia) cũng lên tiếng phản đối can thiệp quân sự thêm nữa ở Trung Đông với lý do người dân cần tập trung vào chi phí sinh hoạt hợp lý, an ninh cộng đồng và giáo dục chất lượng thay vì tham gia các cuộc chiến ngoài biên giới quốc gia.
Cuộc khẩu chiến giữa các nhà lập pháp xoay quanh vấn đề quyền hạn phát động chiến tranh đang khiến dư luận chú ý đặc biệt khi mà chính sách đối ngoại liên quan đến Trung Đông luôn mang tính nhạy cảm cao trên chính trường Mỹ hiện nay. Việc Tổng thống Trump đơn phương ra lệnh tiến hành các cuộc không kích mà chưa xin phép Quốc hội đang đặt ra câu hỏi lớn về tính hợp hiến cũng như trách nhiệm giải trình trong hệ thống chính trị Hoa Kỳ hiện đại.