Vào ngày thứ Hai vừa qua, Văn phòng Khoa học và Công nghệ của Tòa Bạch Ốc đã chỉ đạo các cơ quan liên bang thực hiện các nguyên tắc “khoa học tiêu chuẩn vàng” nhằm phi chính trị hóa khoa học và khôi phục niềm tin công chúng. Michael Kratsios, Giám đốc Văn phòng Khoa học và Công nghệ Tòa Bạch Ốc, đã gửi hướng dẫn đến các cơ quan nghiên cứu liên bang vào sáng cùng ngày, dựa trên sắc lệnh hành pháp do Tổng thống Donald Trump ký ban hành trước đó với mục tiêu khôi phục “Khoa học Tiêu chuẩn Vàng”.
Theo sắc lệnh này, “Khoa học Tiêu chuẩn Vàng” được định nghĩa là khoa học có thể tái lập lại kết quả, minh bạch và có khả năng bị bác bỏ. Nó còn phải trải qua quá trình đánh giá ngang hàng không thiên vị; rõ ràng về sai sót và sự không chắc chắn; hoài nghi đối với giả định; hợp tác đa ngành; chấp nhận kết quả tiêu cực như những thành tựu tích cực; đồng thời tránh xung đột lợi ích. Sắc lệnh cũng tái thiết lập các chính sách về tính toàn vẹn khoa học từng được áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump nhằm đảm bảo rằng khoa học không bị thao túng hay sử dụng sai mục đích cho lợi ích chính trị.
Ông Kratsios nhấn mạnh rằng sắc lệnh này sẽ thay đổi cách thức tiến hành và quản lý khoa học liên bang từ thiết kế nghiên cứu đến truyền thông công chúng để củng cố sự nghiêm ngặt trong nghiên cứu khoa học, xây dựng lại niềm tin của người dân cũng như giữ vững vị thế dẫn đầu toàn cầu của Mỹ về khoa học dựa trên bằng chứng khách quan. Ông cũng kêu gọi các trường đại học Mỹ, tạp chí khoa học cùng giới doanh nghiệp và nhà tài trợ đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng nghiên cứu tổng thể.
Hướng dẫn gửi tới các cơ quan liên bang yêu cầu họ áp dụng nguyên tắc này trong mọi hoạt động từ thiết kế nghiên cứu đến truyền thông để đảm bảo tính minh bạch, nghiêm ngặt và ảnh hưởng tích cực của kết quả nghiên cứu hỗ trợ quyết định cấp quốc gia. Đặc biệt chú trọng việc loại bỏ xung đột lợi ích tài chính hoặc cá nhân có thể làm lệch hướng hoặc làm giảm tính khách quan của kết quả.
Ông Kratsios nhấn mạnh rằng duy trì tự do khỏi xung đột lợi ích yêu cầu tất cả nhà nghiên cứu, người đánh giá cũng như cán bộ quản lý phải tiết lộ đầy đủ mọi mối liên hệ tài chính hay cá nhân có thể ảnh hưởng đến công việc nhằm tuân thủ những tiêu chuẩn đạo đức nghiêm ngặt dưới sự giám sát chặt chẽ từ tổ chức độc lập.
Các cơ quan được giao nhiệm vụ trình bày kế hoạch triển khai “Khoa Học Tiêu Chuẩn Vàng” trong vòng 60 ngày tới bao gồm đào tạo nhân viên hiểu rõ chính sách mới cùng việc ứng dụng công cụ trí tuệ nhân tạo khi phù hợp để tăng hiệu quả quản lý.
Sắc lệnh ra đời sau khi xuất hiện nhiều lo ngại về suy giảm chất lượng nghiên cứu y sinh do thiếu đầu tư cũng như một số vụ gian dối nghiêm trọng khiến phương pháp luận khó tái lập gây mất lòng tin xã hội. Ngoài ra còn chỉ trích phản ứng chính sách đối với đại dịch COVID-19 cùng một số sáng kiến đa dạng – bình đẳng – hòa nhập (DEI) bị cho là làm tổn hại uy tín giới chuyên gia y tế liên bang.
Trong thời gian dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp trước đây, cựu Giám đốc Viện Dị ứng & Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Anthony Fauci từng bị chỉ trích vì thay đổi nhiều lần cách tiếp cận khiến dư luận đặc biệt phe hữu mất niềm tin vào các cơ quan y tế cấp quốc gia.
Sắc lệnh còn đề cập tới trường hợp Chính quyền Biden chỉnh sửa hướng dẫn mở cửa trường lớp theo yêu cầu của nghiệp đoàn giáo viên mà thiếu căn cứ bằng chứng khoa học rõ ràng. Trong cuộc phỏng vấn độc quyền hồi tháng Tư với Fox News Digital, ông Kratsios ca ngợi nước Mỹ đang bước vào “thời kỳ vàng son” nhờ nền tảng là những tiến bộ vượt bậc về khoa học kỹ thuật mà sắc lệnh muốn bảo vệ phát huy tối đa hiệu quả cho tương lai quốc gia.