Trong một bài phát biểu mới đây, Hoàng tử lưu vong của Iran, Reza Pahlavi, con trai cả của vị vua cuối cùng Mohammad Reza Shah Pahlavi, đã đề xuất dẫn dắt quá trình chuyển đổi dân chủ nhằm chấm dứt chế độ Cộng hòa Hồi giáo tại Iran. Ông khẳng định rằng “Ngày hôm nay rõ ràng hơn bao giờ hết: Chế độ Cộng hòa Hồi giáo đang sụp đổ.” Theo ông, có những báo cáo đáng tin cậy cho thấy gia đình lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cùng các quan chức cấp cao khác đang chuẩn bị bỏ trốn khỏi Iran. Ông mô tả tình hình hiện tại là “khoảnh khắc Bức tường Berlin” của đất nước khi chế độ này đang trên bờ vực sụp đổ với quân đội chia rẽ và nhân dân đoàn kết[4].
Pahlavi cảnh báo rằng nếu phương Tây tiếp tục cứu trợ cho chế độ hiện tại thì sẽ chỉ dẫn đến thêm nhiều đổ máu và hỗn loạn vì chính quyền này sẽ không chịu khuất phục sau khi bị nhục nhã mà sẽ phản công mạnh mẽ. Ông nhấn mạnh rằng sự tồn tại của chế độ này không chỉ gây nguy hiểm cho người dân Iran mà còn ảnh hưởng đến an ninh toàn cầu từ Washington tới Paris, Jerusalem hay Riyadh[4]. Thay vào đó, ông kêu gọi một cuộc chuyển đổi hòa bình và dân chủ dựa trên nền tảng một nước Iran thế tục.
Hoàng tử lưu vong cam kết không tìm kiếm quyền lực cá nhân mà muốn giúp đất nước vượt qua thời điểm khó khăn để hướng tới ổn định, tự do và công lý. Ông cũng lên án lãnh tụ tối cao Khamenei sử dụng người dân làm “lá chắn sống” trong cuộc chiến tranh hạt nhân gần đây khi ẩn náu trong hầm trú ẩn an toàn trong lúc các cơ sở hạt nhân ở Natanz, Isfahan và Fordow bị Mỹ oanh kích[4][2]. Pahlavi kêu gọi Khamenei hãy từ chức để nhận được xét xử công bằng theo pháp luật – điều mà ông nói chưa từng được ban cho bất kỳ người Iran nào khác.
Ông cũng tuyên bố thiết lập một kênh liên lạc chính thức dành cho quân đội, an ninh và cảnh sát muốn từ bỏ chế độ hiện hành để tham gia phong trào quốc gia mới nhằm phối hợp tốt hơn trong giai đoạn chuyển tiếp lịch sử này[4]. Về mặt kinh tế xã hội sau sự sụp đổ của chế độ Cộng hòa Hồi giáo, Pahlavi tiết lộ kế hoạch ba giai đoạn tái thiết đất nước với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu thế giới về đầu tư và phát triển.
Trước đó có thông tin Tổng thống Donald Trump từng cố gắng phối hợp với Thổ Nhĩ Kỳ để tìm giải pháp ngoại giao nhằm giảm căng thẳng giữa Israel-Iran đồng thời thúc đẩy thỏa thuận hạt nhân nhưng lãnh đạo tối cao Ali Khamenei đã không phản hồi khiến kế hoạch gặp mặt trực tiếp bị hủy bỏ[4].
Reza Pahlavi nhấn mạnh tương lai thuộc về những ai trung thành với quốc gia chứ không phải với chế độ độc tài hiện nay. Ông kêu gọi mọi tầng lớp xã hội cùng nhau xây dựng bản đồ đường đi tới nền dân chủ thực sự thông qua hội nghị đại đoàn kết quốc gia gồm các nhà hoạt động xã hội ngoài chính trị để quyết định thể thức cuối cùng bằng cuộc trưng cầu ý dân toàn quốc[4][5].
Phát biểu đầy tâm huyết của Hoàng tử lưu vong Reza Pahlavi đánh dấu bước ngoặt **quan trọng** trong bối cảnh biến động sâu sắc ở Trung Đông khi nhiều người hy vọng vào một tương lai **tự do hơn** cho đất nước Iran sau gần nửa thế kỷ dưới ách cai trị hà khắc của Cộng hòa Hồi giáo.