Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) vừa bắt giữ Emelio Neftaly Pineda, người gốc El Salvador, tại bang Massachusetts. Đây là lần thứ ba ông này đối mặt với việc bị trục xuất khỏi Mỹ sau hai lần bị trục xuất trước đó. Emelio Neftaly Pineda cũng là anh trai của Lucy Pineda, một nhân vật nổi tiếng trong phong trào chống lại các hoạt động của ICE tại khu vực này.
Theo nhiều nguồn tin liên bang xác nhận với Fox News, Emelio Neftaly Pineda không chỉ là người nhập cư không giấy tờ mà còn có nhiều tiền án hình sự nghiêm trọng. Trong số các tội danh được liệt kê bao gồm hành hung gia đình và gây thương tích, lái xe khi say rượu (DUI), vi phạm lệnh hạn chế tiếp xúc và rời khỏi hiện trường sau khi gây tai nạn. Những cáo buộc này làm dấy lên mối lo ngại về an ninh công cộng trong bối cảnh ICE đang tăng cường truy quét những cá nhân có tiền án hình sự.
Lucy Pineda, em gái của Emelio Neftaly Pineda, là người điều hành mạng lưới Latinos Unidos en Massachusetts (LUMA), một tổ chức được biết đến với các hoạt động phản đối ICE mạnh mẽ. Theo thông tin từ ICE, LUMA từng có hành vi công khai danh tính cá nhân “các nhân viên thuộc tổ chức này” trên mạng xã hội và can thiệp vào hoạt động truy quét di dân của họ bằng cách theo dõi và quấy rầy đội ngũ thực thi pháp luật.
Trong những tuần qua, trên toàn nước Mỹ đã diễn ra nhiều cuộc biểu tình phản đối ICE ở các thành phố lớn như Los Angeles, Seattle hay New York City. Tại Los Angeles, tình hình an ninh nghiêm trọng đến mức cựu Tổng thống Donald Trump buộc phải điều động Lực lượng Vệ binh Quốc gia cùng Thủy quân Lục chiến để kiểm soát hỗn loạn do biểu tình leo thang thành bạo loạn với cảnh hủy hoại tài sản công cộng và va chạm giữa cảnh sát cùng người biểu tình.
Bên cạnh đó, tại Washington D.C., một số nghị sĩ thuộc phe Cộng hòa trong Hạ viện đề xuất “Dự luật Tuyệt đẹp” nhằm siết chặt kiểm soát kinh phí liên bang cho các thành phố tự do – những nơi không hợp tác với ICE trong công tác truy quét di dân không giấy tờ. Đề xuất này làm gia tăng tranh luận về vai trò của chính quyền liên bang trong vấn đề di dân tại Mỹ.
Fox News cho biết họ đã liên hệ để xin ý kiến từ Lucy Pineda nhưng hiện vẫn chưa nhận được hồi âm nào từ LUMA về vụ việc anh trai của bà ta bị bắt giữ. Sự kiện này tiếp tục làm nóng cuộc tranh luận về cách thức ứng xử với di dân có tiền án hình sự đồng thời làm rõ ranh giới giữ tự do biểu đạt ý kiến và can thiệp vào hoạt động thi hành luật ở Mỹ hiện nay.
Việc truy tố những cá nhân như Emelio Neftaly Pineda cho thấy chiến dịch bài toán nan giải mà Chính quyền Hoa Kỳ muốn giải quyết: cân bằng giữ an ninh công cộng và giá trị khoan dung cho những ai mong muốn sinh sống hợp pháp trên lãnh thổ Mỹ mà không mang theo hệ lụy tiêu cực cho xã hội. Trong khi đó, vai trò của các tổ chức như LUMA lại thể hiện mặt khác – niềm tin vào giá trị đoàn kết hỗ trợ nhau trong cơn khó khăn song song với yêu cầu minh định ranh giới hợp lí để không ảnh hưởng đến an toàn tập thể hay can thiệp sai nguyên tắc vào hệ thống luật định.
Tóm lại, vụ việc Emelio Neftaly Pineda chỉ là một phần trong chuỗi tranh giàu lớn lao về đường lối ứng xử với di dân tại Mỹ – bài toán mà cả hai phe ủng hộ hay bài xích phương thức tuyển dụng lao động từ nước ngoài sẽ tiếp tục chia rẽ ý kiến suốt năm 2025 cùng nhiệm kì tiếp theo ở Washington D.C..