Israel đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc, có thể sớm dẫn đến sự sụp đổ của liên minh cánh hữu do Thủ tướng Benjamin Netanyahu lãnh đạo. Một trong những đối tác ultra-Orthodox quan trọng của ông đang đe dọa rời khỏi chính phủ và ủng hộ một động thái do phe đối lập lãnh đạo nhằm giải tán quốc hội vào tuần tới.
Cuộc khủng hoảng này tập trung vào những căng thẳng dai dẳng liên quan đến việc miễn trừ nghĩa vụ quân sự cho nam giới ultra-Orthodox (Haredi). Trong khi hầu hết người Israel phải phục vụ trong quân đội – ba năm đối với nam giới và hai năm đối với nữ giới – nam giới Haredi đã được miễn trừ trong một thời gian dài. Tuy nhiên, chính sách này đang trở nên không thể chấp nhận được trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra ở Gaza.
Gần đây, Hội đồng Học giả Torah đã chỉ đạo đảng Agudat Yisrael trình một dự luật riêng để giải tán Knesset. Điều này cho thấy sự leo thang căng thẳng trong chính trị Israel. Các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy nếu cuộc bầu cử được tổ chức ngay bây giờ, liên minh của Netanyahu có thể sẽ mất quyền lực.
Liên minh của Netanyahu phụ thuộc nặng nề vào 18 ghế của các đảng ultra-Orthodox Shas và United Torah Judaism. Các đảng này đang yêu cầu thông qua luật mới để bảo đảm việc miễn trừ nghĩa vụ quân sự cho nam giới Haredi. Nếu không có điều này, họ đe dọa sẽ rời khỏi liên minh, điều có thể khiến chính phủ sụp đổ.
Trong khi đó, cựu Thủ tướng Yair Lapid, người lãnh đạo đảng Yesh Atid, đã đưa ra một đề xuất giải tán quốc hội vào ngày 11 tháng Sáu. Để thành công, đề xuất này cần có sự ủng hộ của ít nhất 61 thành viên trong số 120 thành viên của Knesset.
Cựu Thủ tướng Naftali Bennett cũng đã công bố sự trở lại chính trị với một đảng mới, dự kiến sẽ có tên là “Bennett 2026”. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy Bennett có thể giành được từ 24 đến 28 ghế nếu cuộc bầu cử được tổ chức ngay bây giờ, vượt qua đảng Likud của Netanyahu, dự kiến sẽ nhận được từ 19 đến 22 ghế.
Tòa Bạch Ốc tiếp tục ủng hộ Israel và từ chối nghị quyết của Liên Hợp Quốc được Anh và Pháp hậu thuẫn. Cuộc khủng hoảng này không chỉ liên quan đến vấn đề tôn giáo và nhà nước mà còn xoay quanh cuộc chiến ở Gaza và ai sẽ phải chiến đấu. Sự bất bình đẳng đối với những người phục vụ trong quân đội là một trong những vấn đề hiếm hoi mà đa số người Israel đồng tình – và họ muốn nó kết thúc.
Theo ước tính của IDF, có khoảng 60.000 nam giới ultra-Orthodox trong độ tuổi nghĩa vụ quân sự. Cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ vụ thảm sát ngày 7 tháng Mười, khi nhiều người Israel đã bất bình với việc miễn trừ nghĩa vụ quân sự cho nam giới Haredi. Giờ đây, với quân đội thiếu nhân lực, sự phẫn nộ đã đạt đến điểm bùng phát.