Cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine vẫn đang được tiến hành trên cục diện cả hai bên vẫn còn nhiều nghi kỵ lẫn nhau. Có nhiều tín hiệu cho thấy rằng Nga sẽ lên kế hoạch chiếm trọn các thành phố quan trọng của Ukraine.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) mới đây cảnh báo rằng Vladimir Putin có thể đang ấp ủ kế hoạch chiếm thành phố Sumy và một phần tỉnh Sumy của Ukraine, nhưng khả năng thực hiện thành công của Moscow vẫn còn rất nhiều nghi vấn.
ISW phân tích rằng chuyến thăm của Putin đến tỉnh Kursk hôm 20/5 có thể là cách để chuẩn bị lý do biện minh cho việc tấn công và chiếm đóng tỉnh Sumy. Trong buổi gặp này, ông Pavel Zolotarev – trưởng huyện Glushkovo – đã đề xuất với Putin nên tạo một “vùng đệm an toàn” bằng cách chiếm lấy đất của tỉnh Sumy.
Đáng chú ý, khi Putin hỏi vùng đệm này cần sâu đến mức nào, Zolotarev tuyên bố Nga cần chiếm “ít nhất là thành phố Sumy” và Nga “phải lớn hơn”. Thành phố Sumy nằm cách biên giới quốc tế khoảng 25km, và việc kiểm soát thành phố cùng vùng đệm sẽ khiến Lực lượng Phòng thủ Ukraine không thể sử dụng pháo binh và máy bay không người lái chiến thuật để tấn công lãnh thổ Nga.
Các chuyên gia ISW tin rằng Putin có những tham vọng lãnh thổ vượt xa các khu vực đã bị Nga chiếm đóng hoặc sáp nhập bất hợp pháp. Nhà lãnh đạo Kremlin có thể định sử dụng những thành công tiềm tàng ở tỉnh Sumy như một đòn bẩy trong các cuộc đàm phán hòa bình tương lai, buộc Ukraine phải nhượng bộ một phần lãnh thổ này.
“Kremlin có thể đã dàn dựng cuộc tương tác này trong cuộc họp ngày 20/5 để thể hiện Putin như một nhà lãnh đạo hiệu quả trong thời chiến, người đáp ứng lời kêu gọi của người Nga về việc tiến sâu hơn vào tỉnh Sumy,” các chuyên gia phân tích.
Tuy nhiên, ISW cho rằng quân đội Nga khó có thể chiếm được thành phố Sumy trong ngắn và trung hạn. Lý do chính là trong ba năm qua, quân đội Nga đã chứng minh sự bất lực trong việc nhanh chóng kiểm soát ngay cả những thành phố nhỏ hơn nhiều của Ukraine.
Theo phân tích quân sự của Konstantin Mashovec, lực lượng chính thực hiện các cuộc tấn công hướng Sumy gồm các đơn vị thuộc Sư đoàn Bộ binh Cơ giới số 18 và Sư đoàn Bộ binh Cơ giới số 72, cùng một số yếu tố từ Lữ đoàn Đổ bộ Độc lập số 83. Tuy nhiên, ISW khẳng định những lực lượng này không đủ để chiếm một thành phố lớn như Sumy với dân số trước chiến tranh là 256.000 người.
Đáng chú ý, kể từ tháng 7/2022 sau khi chiếm Lysychansk ở tỉnh Luhansk, quân Nga đã không thể kiểm soát bất kỳ thành phố Ukraine nào có dân số trước chiến tranh trên 100.000 người. Thậm chí việc chiếm Lysychansk cũng là kết quả của một cuộc tấn công chậm chạp và kiệt sức, chứ không phải một chiến dịch cơ động hiệu quả.
“Kể từ đó, quân Nga đã cố gắng chiếm ngay cả những thành phố nhỏ hơn nhưng đều thất bại, bất chấp việc sử dụng nhiều nhân lực hơn,” báo cáo ISW nêu rõ.
Viện cũng cảnh báo về “bẫy đàm phán” tiềm tàng, khi Moscow có thể đưa ra những yêu cầu lãnh thổ khắc nghiệt hơn nếu Ukraine đồng ý với các điều kiện sơ bộ của Kremlin về việc thừa nhận bốn tỉnh và Crimea thuộc về Nga.