Tối thứ Bảy vừa qua, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tiến hành một chiến dịch tấn công bất ngờ nhằm vào ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran gồm Fordow, Natanz và Isfahan. Trong một bài phát biểu từ Tòa Bạch Ốc chỉ vài giờ sau khi thông báo trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump khẳng định các cuộc không kích là “một thành công quân sự rực rỡ” với mục tiêu phá hủy hoàn toàn năng lực làm giàu uranium của Iran, đồng thời chấm dứt mối đe dọa hạt nhân từ quốc gia được xem là nhà tài trợ khủng bố số một thế giới. Chiến dịch mang tên “Operation Midnight Hammer” đã diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel kể từ ngày 12 tháng Sáu[1][2].
Chiến dịch này được thực hiện sau những thay đổi lớn trong Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) của Mỹ đầu năm 2025. Tổng thống Trump đã cắt giảm gần một nửa đội ngũ NSC và thay thế cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz bằng Ngoại trưởng kiêm nhiệm Marco Rubio – người đang đảm nhận cùng lúc nhiều vị trí quan trọng trong chính quyền. Mặc dù bị phe Dân chủ chỉ trích gay gắt vì cho rằng việc gom nhiều chức vụ vào tay Rubio sẽ dẫn đến thất bại do quá tải, nhưng phía Nhà Trắng lại ca ngợi đây là bước đi nhằm loại bỏ “chính quyền ngầm” và tăng hiệu quả điều phối chính sách đối ngoại[3].
Chiến dịch tấn công được giữ kín tuyệt đối để gây bất ngờ cho Iran cũng như cộng đồng quốc tế. Sáu máy bay ném bom tàng hình B-2 xuất phát từ căn cứ không quân Whiteman ở Missouri bay đến Guam đóng vai trò đánh lạc hướng trước khi các máy bay khác tiếp cận mục tiêu tại Iran. Đây là chuyến bay dài nhất của loại máy bay này kể từ năm 2001 cũng như cuộc không kích lớn nhất sử dụng B-2 trong lịch sử Mỹ[3]. Lãnh đạo Lầu Năm Góc Pete Hegseth cùng Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Liên quân Dan Caine nhấn mạnh chiến thuật đánh lừa và bảo mật cao độ đã giúp chiến dịch thành công mà không bị lộ trước.
Ngay sau cuộc tấn công, các hình ảnh vệ tinh cho thấy ba cơ sở hạt nhân của Iran chịu thiệt hại nghiêm trọng mặc dù mức độ phá huỷ bên trong các khu vực làm giàu uranium vẫn cần thêm thời gian để đánh giá chi tiết hơn theo xác nhận của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA)[1][2]. Phản ứng tức thì từ Tehran bao gồm vụ phóng hàng loạt tên lửa đạn đạo trả đũa nhằm vào căn cứ al Udeid ở Qatar – vị trí lớn nhất của Mỹ tại Trung Đông – nhưng phần lớn tên lửa bị đánh chặn hoặc lệch hướng nên không gây thương vong hay thiệt hại đáng kể[2].
Chỉ hai ngày sau đó, dưới sự trung gian hòa giải của Qatar, Israel và Iran đạt được thỏa thuận ngừng bắn bắt đầu có hiệu lực tối ngày 23 tháng Sáu. Tổng thống Trump tuyên bố kết thúc “Cuộc Chiến 12 Ngày” với lời khen dành cho cả hai bên về sự kiên trì và trí tuệ để tránh xung đột kéo dài có thể phá huỷ toàn bộ Trung Đông[2]. Tuy nhiên căng thẳng vẫn còn âm ỉ khi cả hai nước cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận ngay sáng hôm sau.
Trong bài phát biểu cuối tuần qua tại Tòa Bạch Ốc có sự hiện diện của Ngoại trưởng Rubio, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cùng Phó tổng thống JD Vance đứng cạnh ông Trump, tổng thống nhắc lại lý do phải hành động: “Iran suốt bốn mươi năm qua luôn kêu gọi ‘Chết nước Mỹ’ hay ‘Chết Israel’, họ giết người lính chúng ta bằng bom đường phố… Giờ đây năng lực làm giàu uranium đã bị san phẳng hoàn toàn.” Ông cảnh báo nếu Tehran không chọn hòa bình thì những cuộc tấn công tương lai sẽ còn dữ dội hơn nữa[3].
Chiến thắng quân sự này cũng tạo ra tranh luận sâu sắc về quyền hạn tổng thống trong việc sử dụng vũ lực mà chưa xin phép Quốc hội khiến phe Dân chủ phản đối gay gắt; tuy nhiên Nhà Trắng khẳng định mọi thủ tục thông báo đều tuân thủ đúng quy định Luật Quyền Lực Chiến Tranh (War Powers Resolution). Một số nghị sĩ Dân chủ từng hoài nghi khả năng quản lý đa nhiệm quá tải ở cấp cao như trường hợp Marco Rubio nay phải nhìn nhận kết quả tích cực mà nhóm an ninh quốc gia mới đạt được.
Tổng thể chiến dịch “Midnight Hammer” thể hiện rõ quyết tâm tái cấu trúc bộ máy an ninh quốc gia theo hướng tinh gọn nhưng hiệu quả hơn dưới thời Tổng thống Donald Trump; đồng thời minh chứng sức mạnh vượt trội về mặt kỹ thuật cũng như chiến thuật tác chiến bí mật đầy tính toán sâu sắc giúp Mỹ duy trì ưu thế trên bàn cờ địa chính trị Trung Đông đầy biến động hiện nay.[1][2][3]